UYGUN DURUŞ PELVİK YER SIHHATİNİ DÜZGÜNLEŞTİRMEK İÇİN NEDEN DEĞERLİDİR?

Gerçek halde oturmayı ve ayakta durmayı öğrenmek, üriner inkontinans(idrar kaçırma) üzere berbatlaşan potansiyel sıkıntıların bilakis, pelvik tabanınızın optimum ve verimli bir formda çalışmasına yardımcı olmanızı sağlayabilir.

Pelvik taban bedenimizde çok büyük bir rol oynar. Pelvik taban kasları, kıymetli organları yerinde tutmak için bir hamak misyonu görür (mesanenizi, bağırsaklarınızı ve rahminizi düşünün). Pelvik taban, omurganızı stabilize etmek için karın kaslarınız ve sırtınızla birlikte çalışır. Pelvik taban kasları cinsel fonksiyon için de değerlidir, erektil fonksiyonu olan erkeklere ve boşalmaya takviye sağlar ve bayanlar için uyarılmayı sağlar. Gebe olan bayanlar için pelvik taban büyüyen bebeği dayanaklar

Ne yazık ki, çok azımız bu güçlü kas kümesini önemsyoruz. Yaşla birlikte uygun formda bakılmazsa pelvik tabanlarımıza ziyan verebiliriz. Uygun haber şu ki, pelvik taban bir kas ağından oluşur ve tıpkı bedendeki öbür kaslar üzere güçlendirilebilir ve eğitilebilir.

PELVİK TABAN SIHHATİNİ SAĞLARKEN DURUŞUNUZ ÖNEMLİDİR!

Pelvik taban gücünü artırmaya odaklanan birçok farklı idman programı vardır, fakat bunu yapmanın en sevdiğimiz yollarından biri yalnızca dik durmaktır.

Hepimizin bildiği üzere duruş, sırt sıhhatini korumak için kıymetlidir. Kaslarımızın olması gerektiği üzere çalışmasını sağlamak için kemiklerimizi ve eklemlerimizi hizada meblağ, sırt ağrısı ve yorgunluğu önler ve hatta nefes almayı kolaylaştırır.

Oturma ve ayakta durma biçiminiz de pelvik tabanınıza bağlı olarak inkontinans yahut pelvik organ prolapsusu üzere ilgili durumlar üzerinde büyük bir tesire sahip olabilir. Duruş pelvik tabana nasıl yardımcı olur? Eğimli bir durumda oturduğunuzda, pelvik tabanınızı otururken yahut ayakta dururken olduğundan çok daha az aktive etmiş olursunuz.

Ayrıyeten, karnınızın derinliklerinde olan ve gövde stabilizasyon kaslarından ve pelvik taban ile çalışan transvers karın kaslarınızı da harekete geçirmiyorsunuz.

Son olarak, nefesiniz zorlanır ve diyaframınız ile pelvik tabanınız olağanda olduğu üzere derin bir karın nefesi alırken üst ve aşağı hareket edemez. Bu, pelvik taban kaslarının doğal hareketini pürüzler. Gergin ve zayıf olmalarına neden olarak pelvik organ prolapsusu, idrar tutamama yahut pelvik ağrı üzere her türlü potansiyel sıkıntıya yol açabilir.

Karnınızı daima içeride tutmaya çalışıyorsanız ÖZGÜR BIRAKIN, NEFESİN DOĞAL AKIŞINA MANİ OLMAYIN !

Ayakta dururken, gevşek duruşa (slumped posture) olan bayanlar, daha ince ve daha uzun görünmek için ekseriyetle karınlarını içeri çekerler. Karnı içeri çekmek, diyaframın tüm hareket aralığını daraltarak daha sığ nefesler almanıza neden olur. Diyaframınız ve pelvik tabanınız tüm organlarınızı denetim altında tutmak için birlikte çalışır. Diyafram yanlışsız halde hareket etmediğinde, pelvik tabanın olağan tonusu azalır ve gerilir.

Makûs duruşa neden olan en büyük hatalılardan biri, kişi rahat bir duruştayken pelvisin öne yanlışsız eğilmesiyle geriye gerçek sırtı bırakmaya neden olan öne yanlışsız pelvis eğimidir.(swayback posture) Swayback, sırtınızın çok fazla kavis yapması ve bacak gerisi kasların gergin hissetmelerine neden olabilecek çok uzatılmış bir duruma getirilmesidir.

Öne yanlışsız pelvis eğimi yalnızca bacakları gerginleştirmez, tıpkı vakitte kalça kaslarınıza da yüklenir.

Öne eğilme epeyce sık görülmektedir. Kalça ile diz ortasındaki kasları kısaltan çok fazla oturmanın ve esnetmemenin sonucu olabilir.

Kalçalarınızı daima sıkıyorsanız ÖZGÜR BIRAKIN !

Düşündüğünüzün bilakis, uzun mühlet ayakta dururken kalça kaslarınızı sıkmak onları zayıflatabilir. Bu da pelvik tabanınıza çok yük binmesine neden olur. Kalça kaslarınızı sıkmak, çoklukla pelvik tabanınızı da sıkmanıza neden olur, bu da mesane denetimi üzere gerilimlerle baş etmede etkisiz hale getirir. Mesanenin işlevini düzgün devam ettirebilmesi için sempatik ve parasempatik hudut sisteminin koordineli çalışması gereklidir.

Kimi beşerler her vakit sıkı olan pelvik tabana sahiptir. Kusursuz, değil mi? Hayır. Bir kas düzgün bir biçimde gevşeyemezse yahut uzayamazsa, düzgün bir biçimde kasılamaz. Pelvik tabanın formda kalması ve işini yapması için uzama, esneme ve kasılma gerçekleşmesi gerekir.

Ayakta durmanın hedefi, ayak bileğinizi, dizinizi, kalçanızı ve omuzlarınızı düzgün bir biçimde hizalamaktır. Oturmak için, omuzlarınız kalçalarınızın üzerinde, ayak bilekleriniz ve dizleriniz üst üste gelecek biçimde dik oturmak istersiniz. Pek çok insan, pelvik tabanı zayıflatabilecek ya da duruşlarını çok abartarak pelvik tabanda gerginliğe ya da ağrıya yol açabilecek halde oturma eğilimindedir. Sırtınızın kıvrımını çok abartmayın – her şey birbirinin üzerinde istikrarda olacak formda nötr bir omurga ile ayakta durmaya ve oturmaya çalışın. Bu, bedeninizin ve pelvik tabanınızın optimum ve verimli çalışmasına müsaade verecektir.

Son olarak, sık sık hareket etmeyi unutmayın! Bir seferde 30 dakikadan fazla birebir durumda oturmaktan yahut ayakta durmaktan kaçının. Uzun mühlet tıpkı konumda kalmak birçok sıhhat meselesine neden olabilir, lakin bilhassa eklemleriniz ve kaslarınız için sıkıntı olabilir. Bu kasları faal tutmak için her yarım saatte bir ayağa kalkıp hareket etmeyi yahut durum değiştirmeyi hedefleyin. Kendinize hatırlatıcı notlar ekleyebilirsiniz.

Sıhhat ve güzellikle kalın…

• Vajinismus, pelvik taban kaslarının istem dışı kasılması ile karakterize bir durumdur.

• Vajinismusla mücadele eden kadınlar, vajinal penetrasyonu içeren herhangi bir cinsel aktiviteyi gerçekleştiremezler. (tampon yerleştirirken veya pelvik muayene yaparken de aynı yoğun semptomları yaşayabilirler.)

• Büyük sıkıntılara, ilişki sorunlarına neden olabilir ve kadınların aile kurmasını engelleyebilir.

• Vajinismus’un iyileşmesi mümkündür.

Vajinismus tedavisi için pelvik taban fizyoterapisti, pelvik taban kaslarını yeniden eğitme teknikleri, ve kendi kendine yönetim stratejilerinden oluşan, pelvik taban kaslarının kas tonusunu normalleştirmeyi ve ağrı, endişe, korku olmadan vajinal penetrasyona izin vermek için var olan semptomları tedavi eder.

Ne kadar yaygın?

Dünya genelinde yapılan araştırmalar vajinismus prevalansının %5 ile %17 arasında değiştiğini bildirmektedir. Bununla birlikte, kadınların yardım istemekten utanmaları nedeniyle gerçek rakamlardan daha az rapor edilme olasılığı yüksektir.

Vajinismus nedir?

Vajinismus, pelvik taban kaslarının istem dışı kasılması durumudur. Bir kadının vajina kaslarının istem dışı kasılması nedeniyle hiç cinsel ilişkiye girememesi durumuna birincil vajinismus denir. İkincil vajinismus, bir kadının daha önce cinsel ilişkiye girebildiği veya tampon yerleştirebildiği ancak istemsiz kas spazmları, korku ve ağrı nedeniyle artık bunu yapamaması durumunda ortaya çıkar. Vajinismusta nedenler bazen enfeksiyon, doğum, jinekolojik cerrahi veya istismar gibi ağrılı veya travmatik bir olayla ilişkili olabilir.

Vajinismus, genito-pelvik ağrı bozukluğu veya genito-pelvik penetrasyon bozukluğu (GPPD), pelvik taban aşırı aktivitesi/hipertonisitesi, pelvik taban miyaljisi olarak da bilinir ve bazen vulvodini ile karıştırılır.

Neden oluyor?

Vajinismusun gerçek bir durum olduğunu ve iyileşmenin mümkün olduğunu anlamak önemlidir. Çoğu durumda vajinismusun temel nedeni olan güçlü bir duygusal bileşen olmasına rağmen, bu durumun gelişiminde güçlü bir fiziksel bileşen de vardır. Akıl ve beden birbirine bağlıdır.

Pelvik taban kaslarının neden istem dışı kasıldığını anlamak için önce savaş ya da kaç tepkisini anlamamız gerekir. Vücut ve beyin ne zaman tehlikeli veya travmatik bir duruma maruz kalsa, üstesinden gelmeye yardımcı olmak için bir dizi otomatik fiziksel tepki oluşmaya başlar. Örneğin tehdit edilmek, fiziksel veya sözlü saldırıya uğramak, hatta sürekli bir şeyler hakkında endişelenmek gibi çok stresli bir olayın vücuda neler yapabileceğini bir düşünelim. Bu durumlarda vücutta bazı değişikliklerin meydana geldiği kolayca hissedilebilir – kalp daha hızlı atmaya başlar, nefes sığlaşır veya nefesimizi kısa süreliğine tutabiliriz ve genellikle çene çevresindeki kasları sıkar ve boyun, omuzlar, karın ve kalçalarda yer alan kasları gereriz.. Bu tepkiler, nihayetinde hayatta kalmamıza yardımcı olmak için vücutta tepkileri tetikleyen savaş ya da kaç tepkisi adı verilen bir mekanizmanın parçasıdır. Böylelikle tehlike anında kendimizi savunmak veya tehlikeden olabildiğince çabuk kaçmak için hazır oluruz..

Hayatta kalma açısından bakıldığında, çok iyi tasarlanmış bir mekanizmadır. Bir aslan sizi kovalamaya başlarsa, bu otomatik pilot tepkisi hayatınızı kurtarabilir.

Ne yazık ki, bu tepki abartılı olabilir ve stres, korku, endişe gibi daha az tehdit edici koşullar ve bu tepkiyi kontrol etmek çok zor olabilir.

Vajinismusta beynin ve pelvik taban kaslarının bu aşırı reaksiyonu, vajinal açıklık çevresinde sürekli kas gerilimine yol açar. Kaslar gerilir ve yorulur. Penetrasyon girişimi olduğunda daha fazla ağrıya yol açabilecek ağrılı alanlar geliştirir. Bu bir kısır döngüdür ama doğru bir tedavi yöntemi ile bu semptomlar durdurulabilir ve cinsel hayat normal seyrinde devam edebilir.

Hangi tedaviler mevcuttur ve pelvik taban fizyoterapisti nasıl yardımcı olabilir?

Vajinismus tedavisi jinekolog, psikoseksüel terapist ve kadın sağlığı fizyoterapistinden(pelvik terapist) oluşan multidisipliner bir ekibi içermelidir.

Hedefler, tedavi edilmeyen jinekolojik hastalık kalmadığından emin olmak, sorunun temel nedenini anlamak ve çözmek için stratejiler oluşturmak ve son olarak pelvik taban kaslarını tedavi etmek ve yeniden eğitmektir. Zihni ve bedeni tedavi etmeyi amaçlayan bütüncül bir yaklaşım benimsenmelidir.

Vajinismus tedavisi için pelvik taban rehabilitasyonu, pelvik taban kaslarının kas tonusunu normalleştirmeyi ve ağrı, endişe ve korku olmadan vajinal penetrasyona izin vermek için ağrıyı tedavi etmeyi amaçlayan pelvik taban gevşetme ve yeniden eğitim tekniklerinden oluşan bir müdahaledir. Vajinismus, kasın doğası gereği duyarlı olduğu için yüksek oranda tedavi edilebilir. Özel eğitimli bir fizyoterapist eşliğinde (pelvik taban fizyoterapisi), vajinismusun üstesinden gelmek için uygun adımlarda size rehberlik edecektir. Fizyoterapistiniz sorular soracak, sizi anatominiz hakkında eğitecek ve pelvik taban kaslarınızı değerlendirecektir.

Vajinismustan kurtulmanın temel bir parçası, pelvik taban kaslarınızın nerede olduğunu, onları nasıl yöneteceğinizi istemli olarak yapabilmektir. Manuel terapi (tetik noktanın serbest bırakılması, dilatör tedavisi, biofeedback) ve bir ev egzersiz programı ile birlikte vajinismusun üstesinden gelmede çok etkilidir.

Pelvik taban kas farkındalığını kazandıktan sonraki adım, kasların cinsel ilişki veya tampon kullanımında alışılagelmişten farklı tepki vermeleri için eğitmektir. Bu kas grubunun bilinçli kontrolünü elinize almak için gerekli becerileri geliştirdiğiniz ve koşullu refleksi istem dışı sıkışma olmayacak şekilde değiştirdiğiniz bir öğrenme sürecidir. Nihai amaç, zihninizin ve vücudunuzun vajinal penetrasyona verdiği tepkinin kontrolünü yeniden kazanmak ve rahat seksin keyfini çıkarmanıza izin vermektir.

Acı beklentisi, duygusal kaygılar veya sağlıksız cinsel mesajlar da vajinismus semptomlarına arttırabilir. Sıklıkla, vajinal penetrasyonla ilişkili altta yatan olumsuz kaygı duyguları vardır. Bu tür duygusal tetikleyicilerin üstesinden gelmek için yardıma ihtiyacınız varsa lütfen fizyoterapistinize bildirin.

Cinsel ilişkide veya tampon kullanımında ağrı veya zorluk yaşıyorsanız sessizce acı çekmeyin! Lütfen değerlendirme için pelvik fizyoterapistinize danışın, böylece vajinismusunuzun üstesinden gelmenize yardımcı olabilirler.

Tedavi, eğitim, vajinal manuel teknikler, pelvik taban kasları için denetimli egzersizler ve bir ev egzersiz planı gibi stratejilerin bir kombinasyonunu içerir.

• Eğitim ve Öneri– Beynin savaş ya da kaç tepkisini nasıl harekete geçirdiğini ve bunun pelvik taban kaslarını nasıl etkilediğini anlamak son derece önemlidir. Fizyoterapistiniz kasları gevşetmek ve bu reaksiyonu kontrol etmek için teknikleri öğretmek için size destek olacaktır..

• Pelvik taban kasları için manuel teknikler ve egzersizler – tedavi genellikle vajinal pelvik taban kaslarının muayenesini ve fizyoterapist yardımıyla yapılan bir dizi egzersizi içerir. Bu, kas spazmını ve ağrısını azaltmaya yardımcı olmak ve herhangi bir ağrı olmadan vajinal penetrasyona izin vermek için esnekliği ve işlevini yeniden kazanmak için bu kasları yeniden eğitmek içindir. Bazen hafif rahatsızlıklar olsa da, bu tür muayene ve tedavinin ağrılı olmadığını belirtmek önemlidir – fizyoterapistin amacı, hastanın kendini rahat hissedeceği, pelvik taban kaslarının rahatlayıp işlevsel olarak tekrar eski sağlığına kavuşabileceği güvenli bir ortam yaratmaktır..

• Ev egzersiz programı ve kendi kendine yönetim – bu genellikle, bu kaslardaki gerilimi serbest bırakmaya yardımcı olmak için dilatörler kullanarak pelvik taban kaslarını gevşetmek için egzersizlerin bir kombinasyonunu içerir.

Bununla birlikte, her vakanın farklı olduğunu ve tedavinin her zaman kapsamlı bir ilk fizyoterapi konsültasyonu sonrasında her kadın için özenle tasarlandığını belirtmek önemlidir.

Vajinismus ile mücadele eden kadınlar genellikle kendilerini suçlu, mahcup ve izole hissederler ve bu nedenle bu bilgiyi paylaşmak önemlidir. Vajinismus tedavi edilebilen gerçek bir durumdur. İyileşme yolculuğunuza ne kadar erken başlarsanız, iyileştirmeleri o kadar erken görmeye başlayacaksınız.

Bronşektazi nedir?

Bronşun kalıcı genişlemesine bronşektazi denir. Bronşektazilerde genellikle bronş duvarı harabiyeti de vardır. Bronşektazinin silindirik, kistik, varikoz gibi tipleri vardır.

Bronşektazinin nedeni nedir?

Bronşektazi daha çok çocukluk çağında geçirilen (ağır) akciğer enfeksiyonları sonrasında ortaya çıkar. Kistik fibrozis denilen akciğerlerde tekrarlayan enfeksiyonlar neticesinde oluşan bronşektazilerle karakterize olan hastalık genetik bir bozukluk sonucu ortaya çıkar. Akciğerlerdeki seyri kistik fibrozis dışı bronşektazileden farklı seyrettiğinden ve kistik fibrozis yalnızca akciğerleri etkilemeyip, karaciğer pankreas, over gibi organları etkileyebildiğinden bronşektazi başlığı altında değil ayrıca değerlendirilmesi gereken bir hastalıktır. Bronşektazi tek başına bir hastalık olmaktan daha çok akciğerlerde ortaya çıkan ağır ya da tekrarlayan enfeksiyonların bir sonucudur. Bu durumun istisnası konjenital bronşektaziler sayılabilir. Konjenital bronşektazilerde bronş duvarında kıkırdak gelişimi sorunları olabilmektedir.

Bronşektazinin semptomları nelerdir?

En sık görülen semptomu balgam ve öksürüktür, bazen kanlı balgam (hemoptizi) da olabilir. Bronşektazisi görece yaygın olan hastalar özellikle kış mevsiminde enfeksiyonlardan dolayı fazla miktarda balgam çıkarabilirler. Bronşektazinin yeri ve yaygınlığı çok önemlidir. Lokalize bronşektaziler karinanın alt tarafındaysalar sekresyonlardan dolayı sık sık enfekte olabilirler. Üst loblarda olan bronşektaziler daha çok akciğer tüberkülozu sekeli olarak değerlendirilebilirler. Genelikle enfekte olmazlar. Pulmoner sekestrasyon denilen anomalilerde de bronşektaziler gözlenebilir. Bu hastalarda masif yani ağır hemoptiziler olabilir ve bu durum bazen ölümle sonuçlanabilir. Yaygın bronşektazi varsa kistik fibrozis, immün yetmezlik, diffüz panbronşiyolit gibi hastalıklar araştırılmalıdır.

Bronşektazi tanısı nasıl konulur?

Bronşektazi ileri düzeyde ya da yaygın değilse genellikle akciğer grafisinde görülmez. Oskültasyonda orta raller duyulabilir. Dinleme bulgusunun olması bronşektaziden kuşkulandırır.

Bronşektazi tanısı eskiden bronkografi ile konulurken günümüzde seçkin tanı yöntemi toraks HRCT’dir (yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi).

Bronşektazinin tedavisi var mıdır?

Bronşektaziyi düzelten yaninormal bronş haline getiren bir tedavi yoktur. Öksürük, balgam, nefes darlığı gibi belirtileri olan bronşektazili hastalar öncelikle ilaç tedavisi (antibiyotik, mukolitik, ekspektoran, inhaler ilaçlar gibi) ile tedavi edilirler. İlaç tedavisi ile klinik iyileşme sağlanabilir ancak bronşektazi düzelmez. Bir süre sonra bronşektazi tekrar enfekte olabilir ve hastaların belirtileri tekrar ortaya çıkabilir. Bu tür hastalar grip ve zatürre aşılarından fayda görebilirler. Bronşektazi tek taraflıysa ve uygun medikal tedaviye rağmen tekrarlayan hemoptizi ya da bronşektazik alanlar sık sık enfekte oluyorsa operasyon seçeneği göz önünde bulundurulur. Yani bronşektazi olan akciğer alanı rezeke edilebilir (ameliyatla alınabilir). Operasyon dışında, hemopizi için bronşiyal arter embolizasyonu, enfeksiyon için akılcı antibiyotik kullanımı diğer seçenekler olarak düşünülebilir. Bilateral (iki taraflı) bronşektazilerde operasyon seçeneği neredeyse yoktur. Bronşektazili bir hastada bronşektazi nedeni olarak altta yatan bir hastalık saptanırsa, o hastalıkla ilgili önlemler alınır. Örneğin immün globulin yetersizliği saptanırsa, immün globulin replasmanı yapılır, gereken durumlarda antibiyoterapi ve eşlik eden diğer durumların tedavisi yapılır.