Eliminasyon diyeti en çok sorulan konulardan biri. Bu yazımda sizler için eliminasyon diyeti nedir?, Eliminasyon diyeti nasıl uygulanır? gibi merak edilen sorulara cevap vermeye çalıştım.
Kronik hastalıklardan muzdarip birçok insan var ve bu sayı giderek artıyor. Fonksiyonel tıp bakış açısı, kronik hastalıkların vücutta bir inflamasyon yani vücudun normal olmayan durumlara karşı verdiği bir reaksiyon cevabı sonucu oluştuğunu kabul eder. Bu bakış ile kronik hastalıkları tedavi ederken ilk basamak tedavide inflamasyona yol açabilecek birçok şeyi hastalarımızın hayatından çıkartırız. Bu döneme eliminasyon dönemi deriz ve beslenme bu dönemin olmazsa olmaz parçasıdır. Bu amaçla düzenlediğimiz etkenler beslenmenin yanında birkaç başlık halinde incelenebilir. Hastanın uyku alışkanlığı, tuvalet alışkanlığı, tükettiği sıvılar, stres, kimyasallar, elektromanyetik yük ve hareketsiz yaşam tarzı bunların başlıcalarıdır.
Hastalıkların bağırsaktan başladığına olan inancımız diyeti eliminasyon döneminin en önemli komponenti yapmaktadır.
Eliminasyon diyetinde amacımız, zaten vücutta artmış olan alarm seviyesinin bir an önce normal seviyeye inmesi, zarar görmüş ve bağışıklık sistemi cevabı normal olmayan bağırsakların cevabını düzenlemek, sağlığına tekrar kavuşması için uygun ortam hazırlamaktır.
Bunun için potansiyel alerjenlerin ve bağırsaklara zarar verdiği bilinen gıdaların diyetten çıkartılması gerekir. Burada amaç kilo vermekten önce dengeyi sağlamaktır ama bu diyeti yapan birçok insan kilolarına da kalıcı şekilde veda eder.
Eliminasyon diyeti, hastaya göre değişmekle beraber 6-8 hafta devam ettirilir, bu süreçte eksik vitamin, minerali yerine koyduktan ve bağırsakları takviyelerle destekledikten sonra yavaş yavaş kesilir.
Eliminasyon diyetinde kesinlikle kesilen bazı gıdaların yanında kişiye özel kesilen besinler de vardır. Danışanın histamin intoleransı veya altta yatan başka hastalıkları varsa aşağıdaki listemize ek bazı gıdalar da kesilebilir. Bazen de hastalarımızda bu listeden izin verdiğimiz gıdalar olabilmektedir. Genel olaraksa eliminasyon diyetimizin çerçevesi şu şekildedir:
Diyette Tüketilmemesi Gerekenler;
1.Gluten İçeren Tüm Tahıllar (Buğday, şehriye, yarma, tam buğday, arpa, çavdar…) ve Bunların Unları
2. Tüm Şeker ve Tatlandırıcı Çeşitleri (Glikoz-fruktoz şurubu, sakkaroz, aspartam ve diğer tatlandırıcılar)
3. Süt ve Süt Ürünleri (Kefir, peynir, yoğurt (ev yapımı da dahil), hayvansal her türlü süt)
4.Sığır eti ve İşlenmiş Et Ürünleri (salam, sosis, koruyucu ve gluten içeren pastırma)
5.Kabuklu Deniz Ürünleri
6.Mısır
7.Soya ve Soyalı Gıdalar
8.Alkol
9.Yer Fıstığı
Bu liste az önce de dediğim gibi kişiye göre genişletilebilmektedir.
Eliminasyon diyetinde yasak olan gıdaları sayınca insanlardan genelde ben ne yiyeceğim gibi bir geri dönüş alıyorum. Serbest gıdaları listelemek bu konuda yardımcı olabilmektedir;
1.Doğadan Gelenler; Meyve ve Sebzeler (bazı kişilere özel kısıtlamalar olabilmektedir.)
2.Kavrulmamış Kuruyemişler
3.Zeytinyağı, Sade Yağ Gibi Sağlıklı Yağlar
4.Yağlı Tohumlar (Chia, keten tohumu…)
5.Mevsiminde Taze Küçük Deniz Balıkları
6.Kuzu Eti
7.Organik, Serbest Dolaşan GDO’suz Beslenmiş Kümes Hayvanları
8.Baharatlar (Zerdeçal, Karabiber, Zencefil, Kekik, Sumak, Biberiye, Tarçın) Baharatlar ayrıca antioksidan güçleri ile sağlığınıza ekstra destek sağlayacaktır.
9.Pirinç Serbesttir (Miktarı Abartmadan, Şehriyesiz).
Peki ya baklagiller?
Baklagiller; Tamamen Kişiye Göre Verilen Bir Karar.
Eliminasyon diyeti sürecinde ne yiyeceğinizi planlamalısınız. Özellikle çalışıyorsanız bir önceki günden yada haftasonundan yapacağınız planlama hayat kurtarıcı olabilir. Önceden planlamayan hastalarım ne yazık ki ya aç kalıyor ki bu da metabolizmayı olumsuz etkileyebiliyor yada diyeti bozuyor. Ne yazık ki bilmeniz gerekiyor ki eliminasyonda bir kereden bir şey olmaz mantığı yoktur. Özellikle ilk 3 yasak gıda kesinlikle bir kere bile tüketilmemesi gereken besinlerdir. Eliminasyon diyetini yaparken ne zaman hangi supplement yani besin desteği başlanmalı veya ne zaman hangi gıda eklenmeli gibi sorular tamamen kişiye özel olup fonksiyonel tıp eğitimi ve bitkisel ilaçlar öneriliyorsa ek olarak fitoterapi konusunda eğitim almış olan hekiminiz tarafından size özel olarak belirlenecektir.
Bu diyet birçok basamaktan oluşan bir diyettir, doktor kontrolü olmadan yapmanızı önermiyorum.
Sağlıklı günler.