DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) NEDİR

Diyabet, yani şeker hastalığı pankreasta üretilen insülin hormonunun yetersiz salgılanması yahut etkisiz olması nedeniyle barsaklardan kana geçen şeker moleküllerinin hücrelere girememesi ve kanda birikmesine bağlı oluşan bir hastalıktır. Açlık kan şekerinin 126mg/dl üzerinde olması yahut tokluk kan şekerinin 200mg/dl üzerinde olması diyabet tanısı için kafidir. Açlık kan şekeri 100-126mg/dl olan bireylede bozulmuş glikoz toleransı mevcuttur ve bu bireylere Oral Glikoz Tolerans Testi (OGTT) yapılarak diyabet durumuna bakılır. Ana sınırlarıyla Tip I ve Tip II olarak sınıflandırılır. Bu iki tipin birtakım orta formları da vardır. Tip I diyabet ekseriyetle çocukluk yahut gençlik çağında birtakım enfeksiyon hastalıklarının sonrasında otoimmün olarak beden savunmasının pankreas dokusuna saldırması sonrası insülin üreten hücrelerin yok olması sonucunda gelişmektedir. Tedavisinde ömür uzunluğu insülin kullanılmaktadır. Tip II diyabet yetişkin çağında ekseriyetle obez bireylerde meydana gelmektedir. Hücrelerdeki çok yağ nedeniyle insüline karşı hücre seviyesinde direnç mevcuttur ve insülin pankreastan salgılanmasına karşın tesir etmemektedir. Hücrelerin içine gereğince şeker yakıtı girmediği için bunlar güç üretemez ve vazifelerini tam olarak yerine getirmezler. Kanda biriken fazla şeker böbrekle atılmaya çalışılır. Böbrek, göz, sonlar, damarlar ve çeşitli doku ve organlar yüksek kan şekerinden etkilenerek vakitle bozulmaya başlar. Tip II diyabetin tedavisinde diyet ile birlikte çeşitli tabletler ve geç periyotta insülin kullanılmaktadır. Hastalar kilo verdikleri vakit insülin direnci azaldığı için diyabetten de kurtulabilmektedir.

TİP II DİYABET (ŞEKER HASTALIĞI) TEDAVİSİNDE KULLANILAN CERRAHİ TEDAVİLER

Tip II diyabetin (şeker hastalığı) günümüzde dünyada önemli bir salgın halinde süratle artmasının nedenlerinden biri batı tipi beslenme stilidir. Bu beslenme hali ile yüksek kalori rafine besinler kullanılmaktadır. Bu beslenme formu hareketsizlik ile birleştiğinde obezite ve diyabet eğilimini artırmaktadır. İnce barsakların ileum ismi son kısmından GLP-1 ve gibisi kimi hormonlar salgılanmaktadır. Bu hormonların salınımı bu bölgeye besinlerin ulaşması ile ileri derecede artmaktadır, lakin rafine besinler barsakların mideye yakın kısmında çabucak tama yakın emildiği için günümüz beslenme şekli ile insülinin aykırısı üzere davranan bu hormonlar faal hale gelmediği için insülin direnci ortaya çıkmaktadır.

TRANSİT BİPARTİSYON

Transit Bipartisyon ameliyatı hastaya tüp mide ameliyatı yapıldıktan sonra tıpkı anda ileum isimli kalın barsağa yakın kısmın kesilerek alt kısmının mideye ve üst kısmının da bu barsağa mide irtibatının belli uzunluklar sonrasında Y biçiminde bağlanması sürecinin genel ismidir.

SASİ (SİNGLE ANASTOMOSİS SLEEVE İLEAL BY-PASS)

SASİ ameliyatı Transit Bipartisyon sürecinin farklı bir halidir. Mideye tek bir barsak ilişkisi yapılır.

İLEAL İNTERPOZİSYON

İleal interpozisyon ameliyatında ileum isimli ince barsak kesimi bir bütün olarak mideye yaklaştırılarak barsak hormonlarının erken etkin hale gelmesi sağlanır. Diverted ve non-diverted olarak iki farklı tipi mevcuttur. Diverted tipinde ileum mideye bağlanır, nondiverted tipinde ise jejunum isimli mideye yakın barsak kısmının ortasına yerleştirilir. TB’dan farkı emilim bozukluğuna yol açan devredışı bırakılmış bir barsak kısmının olmamasıdır.

JEJUNOİLEAL BY-PASS

Jejunoileal by-pass ameliyatında yeniden mide tüp haline getirilir ve jejunum isimli mideye yakın barsak ile ileum isimli kalın barsağa yakın barsak kısımları ortasında bir kısım barsağı emilim dışı bırakacak halde bir anastomoz, yani orta temas oluşturulur. Bu halde besinlerin emiliminde azalma ve ileum hormonlarının etkin hale gelmesi sağlanır.

OBEZİTE NEDİR:

Obezite bedende çok yağ birikimidir, yani yağ dokusunun başka dokulara oranında artış ile seyreden kronik, psikososyal ve fizyolojik sıkıntılara yol açabilen bir güç metabolizma bozukluğudur. Hücrelerde ve dokularda yağ birikimi hücrelerin ve hücre içindeki organellerin işlevlerinin bozulmasına neden olur. Bu halde hücre içinde gücün yakılması bozulur. Bu da ilgili doku ve organların misyonlarını yerine getirmesinde aksaklıklara yol açar. Giderek artan yağ dokusu obezitenin yanı sıra hipertansiyon, insülin direnci, diyabet (tip ıı şeker hastalığı), kan yağları yüksekliği, kalp ve damar hastalıkları, kas ve iskelet sistemi bozuklukları, astım, uyku apnesi, karaciğer yağlanması, cilt hastalıkları, romatizmal sıkıntılar ve ruhsal rahatsızlıklar gelişmesine neden olabilmektedir. Obezitenin ileri kademelerinde birçok doku ve organda bozukluklar meydana geldiği için geri dönüş zorlaşmaktadır. Hastaların yalnızca diyet ve sporla kalıcı kilo verme olasılıkları son derece düşmektedir (<%1). İşte obezite tedavisinde kullanılan endoskopik ve cerrahi prosedürler bu noktada hastaların imdadına yetişmektedir. Hastalara yapılacak tedavi tekniğine hastaların obezitesinin yüküne ve obezite ile bağlı

öbür hastalıklarının varlığına nazaran karar verilir. Obezitenin sınıflandırılmasında en yaygın kullanılan sistem beden kitle endeksi (VKİ) hesaplamasıdır. Bu kolay yolda yük (kg) boyun (m) karesine bölünür. VKİ 30-35 ortasında mide balonu yahut mide botoksu üzere daha çok endoskopik sistemler tercih edilirken VKİ 35 üzerinde ve ek hastalığı olan yahut VKİ 40 üzerinde olan hastalara tüp mide yahut mide baypası üzere laparoskopik cerrahi süreçler uygulanmaktadır.

OBEZİTE CERRAHİSİ NEDİR:

Obezite cerrahisi endoskopik yahut laparoskopik usullerle mide ve ince barsaklara yapılan çeşitli müdahalelerle hastaların kalori almalarının kısıtlanması yahut tüketilen besinlerden bedene giren güç ölçüsünün emilim azaltılarak kısıtlanmasıdır. Hastalığın yüküne nazaran mide baypası üzere daha karmaşık usuller de kullanılabilmektedir.

MİDE BALONU

Mide balonu midenin içine yerleştirilerek hava yahut su ile şişirilen silikon bir toptur. Mide balonu mide içerisinde hacim kapladığı için tokluk hissi verir, hasta erken doyar ve çok yediğinde bulantı ve şişkinlik yaratarak hastanın diyete ahengini artırır. Mide balonu hafif bir uyutma ile endoskopi ünitesinde endoskop yardımı ile yerleştirilmektedir. Bu balonlar mide içerisinde 6 ay kalabilmektedir. 1 yıl kalabilen kimi mide balonları tekrar endoskopi yapılarak içlerindeki sıvı ölçüsü hastanın durumuna nazaran ayarlanabilmekedir. Ayrıyeten uyutma ve endoskopi gerektirmeyen, ortalama 4 ay midede kalabilen yutulabilen mide balonu da mevcuttur. Hastanın durumuna ve gereksinimine nazaran diyetisyen ve obezite cerrahı en gerçek formülü tespit ederek hastaya uygular.

MİDE BOTOKSU

Mide botoksu hafif bir uyutma ile mide duvarına endoskop yardımı ile botilinum toksini enjekte edilmesi sürecidir. Bu ilaç kasları felç eden bir toksindir. İlaç uygulaması sonrası midenin kasları ve sonları daha az çalışmaya başlar. Mide daha yavaş çalıştığı için hastada tokluk hissi ve erken doyma olur.

1. OBEZİTE AMELİYATLARI

AYARLANABİLİR GASTRİK BAND (MİDE BANDI)

Ayarlanabilir mide bandı laparoskopik olarak midenin üst kısmına yerleştirilen ve deri altına bir pompa ile bağlı silikondan imal edilmiş bir aygıttır. Deri altındaki pompa vasıtası ile mide etrafındaki bandın genişliği ayarlanabilmektedir. Bu halde kum saati biçimine getirilen mideden geçen besin ölçüsü ayarlanabilmektedir.

SLEEVE GASTREKTOMİ (TÜP MİDE AMELİYATI- MİDE KÜÇÜLTME AMELİYATI)

Sleeve Gastrektomi yahut başka ismiyle tüp mide ameliyatı laparoskopik yolla midenin sol dış kısmı özgürleştirildikten sonra, mideyi alttan üste yanlışsız dikey planda tüp haline getirecek biçimde diken ve kesen özel aletler yardımıyla kesilme sürecidir. Bu süreçle hastanın midesinin %80’lik kısmı çıkarılmaktadır. Hasta erken doymaktadır ve fazla besin alması önlenmektedir. Ayrıyeten besinler süratlice ince barsağa geçtiği için insülin zıddı kimi hormonların aktivitesi artmaktadır. Bu ameliyatla midenin açlık sinyali üreten kısmı da çıkarıldığı için hastaların acıkma hissi azalmaktadır. Az görülen kanama ve dikiş yetmezliği üzere sorunlar dışında önemli komplikasyonları yoktur.

ROUX-EN-Y GASTRİK BYPASS (MİDE BAYPASI)

Mide baypası süreci laparoskopik olarak mideyi otomatik olarak kesip dikebilen aletler kullanılarak yapılan bir ameliyattır. Yemek borusunun birkaç cm altından mide yarım çay bardağı kapasite bırakılacak formda kesilip dikilir. Bu küçük mide cebine y formunda ince barsak ilişkileri yapılır. Çok küçük bir midesi kaldığı için hasta çok az yiyebilmektedir. Besinler süratle ince barsağa geçtiği için ve y halindeki barsak irtibatı ile barsakların bir kısmı besin emiliminden uzaklaştırıldı için hasta kilo vermektedir. Hastaların birçoğunda çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri gelişebilmektedir.

KÜÇÜK GASTRİK BYPASS

Küçük gastrik bypass mide baypasının biraz değiştirilmiş ve kolaylaştırılmış halidir. Yemekle temas eden mide kısmı biraz daha uzun bırakılır ve bu mide kısmına direkt olarak ince barsak irtibatı yapılmaktadır. Midenin içine birtakım hastalarda safra kaçması ve buna bağlı mide iltihabı dışında mide baypası ile benzeri bir usuldür.

BİLİYOPANKREATİK DİVERSİYON (DUODENAL SWİTCH)

Duodenal switch ameliyatı laparoskopik prosedürle midenin tüp haline getirilmesinden sonra oniki parmak barsağa seviyesinde barsaktan ayrılması ve sonrasında bu mide tüpüne bir kısım ince barsak besin emiliminden devre dışı bırakılacak formda ince barsak bağlanması sürecidir.

Hemoroidal Hastalık Nedir?

Hemoroidler her beşerde olan anatomik doğal yapılardır. Vakit içerisinde çeşitli sebeplere bağlı olarak bu yapıların deforme olması ve anal bölgede sıkıntılara yol açması durumuna hemoroidal hastalık denir. Hemoroidal hastalık tedavi edilmesi gerekli bir durumdur. Hayat kalitesini bozan anal şişlik, ağrı, kanama üzere meselelere yol açabilir.

Hemoroidal Hastalık Belirtileri

Hemoridal hastalıkta hastalığın evresine nazaran semptomlar yanı belirtiler değişebilir. Evre 1-2 hastalıkta birinci bulgu rektal kanama iken evre 3-4 hastalıkta anal şişlik ve ağrı olabilir. Tromboze hemoroidal hastalıkta ise anal bölgede sert ve çok ağrıya sebep olan şişlik mevcuttur.

Hemoroidal Hastalık Tanısı

Hemoroidal hastalıkta hastalar genelde doktora gitmekten çekinir. Tedavisini kulaktan dolma tekniklerle yapmaya çalışır. Lakin anal bölgede emsal şikayetlere sebep olan birçok hastalık vardır. Kesinlikle ayırıcı teşhis yapılmalıdır. Rektum kanseri olan şahıslarının yaklaşık %60’ı şikayetlerinin hemoroidal hastalıktan kaynaklandığını sanmaktadırlar. Bu nedenle tedavileri gecikmektedir.

Hemoroidal hastalık tanısı proktolojik muayene ile konulur. Mevzuda tecrübeli cerrahın muayenesi ile sorun çoğunlukla anlaşılır. Lakin ayırıcı teşhis için bazen ileri tetkikler gerekebilir. Bunların en kıymetlisi ise kolonoskopidir.etk

Hemoroidal Hastalık Tedavisi

Hemoroidal hastalık birden fazla vakit ki bu oran %90’dır, ömür biçimim değişikliği, diyet, dışkılama eğitimi ve birtakım ilaçlarla ameliyata gerek kalmadan tedavi edilebilir. Kronik kabızlık yahut ishal atakları hemoridal hastalığı tetikleyebilir. Uzun müddet tuvalette kalmakta hemoridal hastalık açısından risk oluşturmaktadır. Ailevi tesirde birçok hastada hastalığın gelişmesinde değerli yer tutmaktadır.

Hemoroidal Hastalık Ameliyatı

Erken evre hemoridal hastalık tedavisinde muayenehane şartlarında uygulanabilin; radyofrekans ilşlemi, skleroterapi, hemoroid bant ligasyonu ve uygun olaylar da lazer süreci üzere tekniklerle tedavi edilebilir.

Doubler ile hemoridal arterleri ligate etme/bağlama usulü de tedavide kullanılmaktadır.

Sizden gelen sıkça sorulan soruları Prof. Dr. Bahadır EGE cevaplıyor…

Hemoroidal Hastalık Neden Olur?

Hemoroidal hastalığın gelişiminde birçok faktör tesirlidir. En çok etkenleri sıralarsak; ailesel olabilmesi, meslek, kabızlık, ishal, dışkılama alışkanlıkları, hamilelik, stres…gibi özetleyebiliriz.

Hemoroidal Hastalık Tabiatıyla Geçer Mi?

Hemorodal hastalık erken evrede ise zaten geçebilir. Yani kabızlık atağı, ishal atağı geçmişse, gebelik sona ermişse hemoridal hastalık gerileyebilir. Fakat ileri evre hemoridal hastalıkta tedavi gereklidir. Daha süratli güzelleşme ve hastalığın ilerlememesi için profesyonel yardım alınmalıdır.

Hemoroidal Hastalık: Kıymetli Bilgiler

Elli yaş üzeri bireylerin %50’sinden fazlasında hemoroidal sorunlar mevcuttur.

Amerika Birleşik Devletleri’nde kestirimi 10 milyon şahısta hemoroidal hastalık tespit edildi ve bu da %4,4’lük bir prevalansa tekabül ediyor.

Bu oran ülkemize uygulanırsa her yıl 3,7 milyon kişinin hemoroidal sorunlar nedeniyle tedavi gördüğü manasına gelir.

Kore, İngiltere ve Avusturya’da yapılan epidemiyolojik çalışmalarda, nüfusun yüzde 14 ile 39’unda hemoroidal hastalık tespit edilmiş. Lakin birden fazla semptomsuzdu.

Dentate çizginin proksimalinde kübik mukoza ve distalinde keratinize yassı epitel altında arter, ven, lenfatik ve bağ dokusundan güçlü yastıkcıklar bulunur.

Saat 3,7,11 kadranında ağırlaşan bu yapı

corpus cavernosum hemoroidalis olarak isimlendirilir.

Treitz ligamanı (hemoroidal askı).

Parks ligamentleri.

Fizyolojik hemoroid yastıklarının olağan yapı ve işlevinde yer alan bağ dokunun (fibroelastik stroma) dejenerasyonu sonucunda hemoroid yastıkları distale sarkmakta ve bunun sonucunda hastalık gelişmektedir.

Anal kanala istirahat halinde iken hemoroidal arterler aracılığıyla gelen kan venöz pleksus tarafından çarçabuk tekrar venöz deverana taşınır. Kavernöz sistem şişmez.

Şiddetli defekasyonlarda ıkınma, gebelik, çok dışkılama üzere venöz staza yol açan durumlar venöz distansiyon, mukozal ödem-iskemi, trombüs ve kanamaya yol açabilir.

İlerleyen anatomik dejenerasyon genetik yatkınlık yerinde hemoroidal hastalığı oluşturmaktadır.

• İnternal (iç) hemoroid hastalığı

• Eksternal (dış) hemoroid hastalığı

Hemoroid hastalığının temelini internal hemoroidal hastalık oluşturur.

Hemoroidal Hastalık muayenesi şu şartlar altında yapılmalıdır;

Ferdî haklara saygılı ortam, proktolojik masa, uygun ışık kaynağı ve ayırıcı teşhis için gerekli alt yapı.

Hemoroidal Hastalık ana ayırıcı teşhis;

• Anal fissür

• Prolapsus

• Rektal kanser (%52)

Skleroterapi (Grade I-III Hastalıkta)

İnternal hemoroidlerin apeksine 3-5 ml sklerozan husus enjeksiyonu yapılmasıdır.

Tedavi için hedeflenen iç hemoroidler uzun intravenöz 21 gauge iğne yahut spinal iğne kullanılarak submukoza düzlemine 1-3 cc sklerozan husus enjekte edilir.

Çözelti ile birlikte bir kabarıklık kaldırılmalıdır. Enjeksiyon çok yüzeysel ise, alan gerginleşir ve beyazlaşır ve mukozal nekroz riskini en aza indirmek için enjeksiyon derhal durdurulmalıdır.

İnfrared Koagulasyon Usulü:

Kızılötesi ışık dalgaları, hemoroid içinde protein nekrozu ile sonuçlanan ısıya dönüştürülür.

Bu, yaklaşık 3 mm genişliğinde ve 3 mm derinliğinde mukozada beyaz, ağartma tesiri olarak görülür.

Lastik bant ligasyonu ile karşılaştırıldığında, kızılötesi koagülasyon daha fazla rekürrensle bağlıdır, lakin daha az komplikasyona ve süreç sonrası daha az rahatsızlığa neden olur.

Bir-iki haftalık bir mühlet zarfında, büzülmüş yahut ablasyonlu bir alana yol açarak prolobe hemoroid mukozasının geri çekilmesine neden olur.